Kabouter
Introductie
Paula Pottgieser is een Duitse vrouw die in 1933 trouwt met Arnold van den Hoogenhoff uit Veghel. Samen hebben ze een boekenwinkeltje in de Molenstraat.
Op het moment dat het Duitse leger in 1940 Nederland binnenvalt, bieden Paula Pottgieser en haar man Arnold onderdak aan een Joods echtpaar. Als de Duitsers het echtpaar zouden ontdekken, dan zouden ze naar een concentratiekamp gebracht kunnen worden en daar waarschijnlijk doodgaan. Paula en Arnold besluiten het Joodse echtpaar daarom verborgen te houden voor de Duitsers. Ze vertellen dat wel tegen een pater. Hij besluit, met angst in het hart, te helpen.
Steeds meer vluchtelingen melden zich in het boekenwinkeltje. Ze worden door leden van het verzet naar de winkel gebracht, waar ze gewone klanten lijken en in de boeken staan te neuzen. Als de kust veilig is, brengt Arnold ze naar de zolder. In de etalage zetten ze dan een beeldje van een kabouter tussen de boeken: een teken voor de pater dat er een onderduikadres gevonden moet worden.
Om niet verdacht te zijn houdt Paula haar eigen baantje als badjuffrouw bij het zwembad in Veghel. Thuis ontvangt ze Duitse soldaten, die het fijn vinden om Duits met haar te kunnen praten. Ze kletsen, ze schaken, ze kaarten en ze drinken Bonenkaffee. Eén verdieping hoger, op zolder, staat een drukpers om persoonsbewijzen te vervalsen en schuilen Joodse mensen die nog op andere plekken ondergebracht moeten worden. Een zenuwslopende toestand, waaraan pas met de bevrijding van Veghel op 17 september 1944 een einde komt.
Maar dan is het nog niet voorbij. Het feit dat er regelmatig Duitsers over de vloer kwamen tijdens de oorlog, maakt dat de mensen in Veghel juist denken dat Paula en Arnold samenwerkten met de Duitsers. Er waren maar weinig mensen die wisten van het ondergrondse verzet. Pas als de verhalen van de onderduikers en hun gastgezinnen langzaam naar buiten komen wordt het duidelijk wat er echt gebeurd is in de boekenwinkel. Twintig Joodse kinderen en vijftien volwassenen overleven de oorlog door de hulp van Paula en Arnold.
Opdracht
Achterop de foto’s van enkele kernen staat een fragment uit een dagboek van een onderduiker of iemand die een onderduiker geholpen heeft. Met die teksten, de bijbehorende kernen en de persoonsbewijzen kun je de antwoorden vinden op de vragen hieronder.
Krijgsgevangenen in Schijndel
Pyjamahuis in Erp
Bevrijders in Nijnsel